Co to jest niwelator? Jak działa? [Przykładowe zastosowania]

W tym artykule wyjaśniamy, co to jest niwelator, do czego służy, jak go obsługiwać i czym się kierować podczas wyboru. Na rynku są dostępne zarówno optyczne, jak i laserowe modele – dowiedz się, jaki niwelator będzie najodpowiedniejszy do Twoich indywidualnych potrzeb.

Co to jest niwelator?

Niwelator jest narzędziem pomiarowym, które możesz kojarzyć się przede wszystkim z geodetami. Gdy mijasz plac budowy czy powstającą drogę i widzisz fachowców, którzy przyglądają się urządzeniu przypominającym aparat lub kamerę ustawionemu na trójnogim statywie – najpewniej są to właśnie geodeci używający profesjonalnego niwelatora.

Jego zastosowanie wykracza jednak poza ściśle geodezyjne, profesjonalne prace przy budowie i remoncie dróg publicznych. Wiedza o tym, jak obsługiwać niwelator, przydaje się również fachowcom z innych dziedzin, a nawet amatorom-majsterkowiczom, ponieważ niwelator zarówno laserowy, jak i optyczny przydają się do rozmaitych prac budowlanych, ogrodowych i remontowych.

Jak działa niwelator i jak jest skonstruowany?

Niwelator pełni rolę urządzenia pomiarowego do wytyczania poziomu i pionu, dlatego jego zastosowanie w pewnym sensie odpowiada korzystaniu w innych pracach ze zwykłej poziomicy. Same niwelatory nie są zbyt duże – gdy pozostają założone na trójnożnym statywie, trzeba podejść blisko, aby obejrzeć ich budowę. Trudno powiedzieć o niej coś uniwersalnego, bo korpusy i detale wykonania różnią się w zależności od producenta i serii.

Żeby wiedzieć, jak działa niwelator, trzeba poznać dwie podstawowe metody pomiarowe.

• Geodeci najchętniej korzystają z wysokości bezwzględnej (nad poziomem morza) – wyznaczony zostaje reper (punkt wyjściowy dla pozostałych pomiarów na danym terenie).
• Budowlańcy skłaniają się do wysokości względnej i wyznaczają zero budowy, a więc istotny punkt odniesienia dla pozostałej przestrzeni, w której działają.

Wspomniana już zróżnicowana konstrukcja poszczególnych niwelatorów wynika też z podziału na modele optyczne i laserowe, które z oczywistych względów są wyposażane w inne podzespoły.

Do wygodnego i precyzyjnego używania niwelatora stosuje się łatę niwelacyjną – specjalną konstrukcji (najczęściej aluminiowej, rozstawianej teleskopowo). Jej prawidłowe ustawienie wymaga zastosowania podstawki, która upewnia użytkownika o rzeczywistym pionie.

Przykładowe zastosowania niwelatora

• Precyzyjne poziomowanie fundamentów oraz stropów.
• Wznoszenie prostych ścian – w pełni prostopadłych względem sufitu.
• Prace modernizacyjne na drogach dojazdowych i prywatnych.
• Poziomowanie przydomowych gruntów, parkingów, dróg dojazdowych.
• Wymiana i naprawy rurociągów oraz instalacji.
• Wyznaczanie optymalnego spadu do odprowadzania wody.

Niwelator optyczny

Zgodnie z nazwą, niwelator optyczny działa dzięki systemowi optycznemu, który zakłada wykorzystanie lunety z soczewkami, poziomicą i celownikiem. Choć poszczególne modele różnią się np. układem soczewek czy ogniskowaniem, to w gruncie rzeczy są do siebie bardzo podobne. Przy wyborze urządzenia warto kierować się m.in. rodzajem kompensatora i powiększeniem (bo im większe powiększenie, tym łatwiejszy staje się precyzyjny odczyt).

Niwelatory optyczne z mniejszą lunetą są wybierane na budowach, podczas gdy geodeci preferują raczej większe systemy. Urządzenia bez problemu znajdują zastosowanie nie tylko na zewnątrz, ale również wewnątrz budynków.

Działanie niwelatora optycznego polega na przeniesieniu poziomu z miejsca, w którym się znajduje, do punktu wyznaczonego łatą. Pewną komplikację może stanowić fakt, że łata musi być trzymana przez drugą osobę. Krzyż nitek widoczny przez okulator pozwala uzyskać pożądany odczyt. Precyzja pomiaru jest uzależniona od odpowiedniego spoziomowania narzędzia, co robi się libelką niwelacyjną, czyli specjalnie dobraną poziomicą. Dokładność niwelatora optycznego sięga nawet 1 mm/km podwójnej niwelacji.

Niwelator laserowy

Niwelator laserowy jest narzędziem bardziej zaawansowanym technologicznie od optycznych wariantów, ale jego obsługa pozostaje równie łatwa, a może nawet jeszcze łatwiejsza. Emitowanie wiązki promieni (charakterystycznej, cienkiej, czerwonej linii) ułatwia szybki i precyzyjny pomiar, który pozwala wyznaczyć pion i poziom. Z uwagi na swoje zalety świetnie sprawdza się na dużych budowach, które wymagają częstego i dokładnego używania niwelatorów. Są tez specjalne wersje lasera, który emituje równolegle większą liczbę wiązek.

Istotnymi elementami niwelatora laserowego są detektor światła laserowego i ruchoma głowica, która obraca się o 360 stopni. Do jego obsługi nie potrzeba więcej niż jednej osoby, co stanowi bardzo praktyczny walor. Z uwagi na wykorzystanie wiązki laserowej z narzędzia dużo wygodniej korzysta się wewnątrz pomieszczeń, a nie na zewnątrz, gdzie naturalne, intensywne światło słoneczne zaburza widoczność. Niwelator laserowy „odwdzięcza się” jednak szerokim zakresem pracy oraz atrakcyjnym zasięgiem – linia długości setek metrów nie jest niczym zaskakującym. Z tego typu niwelatorów korzysta się tak na płaskich, jak i pochyłych powierzchniach prowadzonych prac.

Jak obsługiwać niwelator? O czym musisz pamiętać

Po zakupie wybranego modelu niwelatora dokładnie zapoznaj się z wytycznymi dotyczącymi jego używania. Mamy jednak dla Ciebie kilka uniwersalnych porad.

• Każdorazowe ustawienie i użycie niwelatora powinno być poprzedzone wypoziomowaniem narzędzia.
• Ważny jest dobór odpowiedniego statywu – solidnego i stabilnego, a zarazem lekkiego dla wygody transportu. Istotna jest odporność na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych. Przymocowanie niwelatora do trójnogiego statywu jest możliwe za sprawą śruby z gwintem.
• Precyzja pomiaru jest też uzależniona od odpowiedniego rozstawienia wspominanej już łaty niwelacyjnej.

Jaki niwelator – laserowy czy optyczny?

Zarówno niwelatory laserowe, jak i optyczne mają wiele zalet, dlatego trudno jednoznacznie rozstrzygnąć, który wybór jest lepszy. Wszystko zależy od planowanego zakresu i miejsca prac. Inne czynniki biorą pod uwagę geodeci, inne budowlańcy. W artykule wskazujemy, które urządzenia lepiej działają na większych przestrzeniach czy w zamkniętych pomieszczeniach.

W ofercie Mal-Drew znajdziesz niwelatory laserowe pro – urządzenia w cenie ok. 2-4,5 tys. zł. Profesjonalne niwelatory laserowe łączą najbardziej zaawansowane funkcje, perfekcyjną dokładność czy uniwersalne zastosowanie wewnątrz i na zewnątrz obiektów. Profesjonalne urządzenia dla najbardziej wymagających klientów mają wzmocnioną konstrukcję i liczne dodatki mające znaczenie przy prowadzeniu specjalistycznych prac w wygodny, sprawny i skuteczny sposób.

Zestawy niwelatorów laserowych pro dostępne w asortymencie Mal-Drew są uzupełnione m.in. o takie dodatki jak:

• walizka,
• pilot,
• koszyk na baterie,
• tarcza celownicza,
• okulary laserowe.

Porównaj dostępne urządzenia dla profesjonalistów – geodetów, budowlańców i wszystkich specjalistów, którzy w trakcie prowadzenia prac potrzebują maksymalnej dokładności przy wyznaczaniu pionu i poziomu. Zamów sprawdzony sprzęt u zaufanego sprzedawcy, aby cieszyć się z wygody i niezawodności niwelatora!

Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu. Mamy nadzieję, że był on przydatny, zapraszamy również do naszego sklepu internetowego.